Wpływ herbaty na organizm
Herbata, niezależnie od rodzaju (czarna, zielona, biała, czerwona), zawiera różne substancje bioaktywne, które mogą wpływać na układ krążenia. Kluczowym składnikiem jest teina – substancja o działaniu podobnym do kofeiny w kawie. Teina stymuluje ośrodkowy układ nerwowy, poprawiając koncentrację, pobudzając organizm i mogąc tym samym wpływać na wzrost ciśnienia krwi.
Jednak działanie herbaty na organizm nie ogranicza się tylko do pobudzenia. W naparze znajdziemy także polifenole, flawonoidy i katechiny, które mają właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i wspierające układ krążenia. W rezultacie niektóre rodzaje herbat, szczególnie zielona i biała, mogą działać wręcz odwrotnie – obniżać ciśnienie krwi w dłuższej perspektywie.
Czy herbata podnosi ciśnienie?
Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Krótkoterminowo, po wypiciu mocnej czarnej herbaty, zwłaszcza na czczo, można zaobserwować niewielki wzrost ciśnienia tętniczego. Wynika to z działania teiny, która rozszerza naczynia krwionośne i zwiększa tempo pracy serca.
Jednak badania pokazują, że regularne spożywanie herbaty w umiarkowanych ilościach (2–3 filiżanki dziennie) może przynieść efekt odwrotny. Zielona herbata, dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów, wykazuje właściwości obniżające ciśnienie krwi oraz wspomagające zdrowie układu krążenia.
Rodzaje herbaty a wpływ na ciśnienie
Czarna herbata zawiera najwięcej teiny spośród wszystkich rodzajów herbaty – ok. 40-70 mg na filiżankę. Badania wskazują, że regularne picie czarnej herbaty może prowadzić do niewielkiego wzrostu ciśnienia krwi u osób z nadciśnieniem, ale efekt ten jest zwykle krótkotrwały.
Z drugiej strony, zawarte w czarnej herbacie polifenole mogą poprawiać elastyczność naczyń krwionośnych, dlatego przy regularnym spożyciu w umiarkowanych ilościach może działać neutralnie lub nawet korzystnie, wspierając zdrowie serca.
Zielona herbata, zawierająca mniej kofeiny (20-45 mg na filiżankę), jest często polecana jako napój wspierający zdrowie. Zawarte w niej katechiny, zwłaszcza epigallokatechina (EGCG), działają antyoksydacyjnie i rozluźniająco na naczynia krwionośne, przez co mogą pomagać w regulacji ciśnienia krwi.
Regularne picie zielonej herbaty sprzyja obniżeniu ciśnienia i poprawie funkcjonowania układu krążenia. Efekt zależy jednak od dawki i indywidualnej reakcji organizmu.
Biała herbata, znana z delikatnego smaku i działania, zawiera stosunkowo mało kofeiny – ok. 15-30 mg na filiżankę, co czyni ją jedną z łagodniejszych herbat pod względem wpływu na ciśnienie krwi.
Jest bogata w antyoksydanty, szczególnie katechiny, które działają podobnie jak w zielonej herbacie, wspierając zdrowie naczyń krwionośnych. Działa relaksująco na naczynia krwionośne, co łagodnie wspiera obniżanie ciśnienia krwi.
Rooibos oraz herbaty ziołowe, takie jak rumianek czy mięta, są pozbawione kofeiny, dlatego nie powodują wzrostu ciśnienia krwi.
Wręcz przeciwnie, niektóre z nich, np. hibiskus, są znane z właściwości obniżających ciśnienie. Regularne picie naparu z hibiskusa może obniżać ciśnienie skurczowe nawet o 7-10 mmHg u osób z nadciśnieniem.
Co bardziej podnosi ciśnienie: kawa czy herbata?
Porównując wpływ herbaty na organizm z działaniem kawy, warto zwrócić uwagę na zawartość kofeiny. Filiżanka kawy (ok. 240 ml) zawiera średnio 95-100 mg kofeiny, podczas gdy filiżanka czarnej herbaty – ok. 40–60 mg teiny. Wpływ kofeiny na ciśnienie jest silniejszy i bardziej wyraźny, dlatego osoby z nadciśnieniem tętniczym często są ostrzegane przed nadmiernym spożyciem kawy.
Herbata ma bardziej zrównoważony wpływ na organizm, ponieważ kofeina jest uwalniana wolniej dzięki obecności substancji łagodzących działanie teiny (np. L-teaniny), które zmniejszają efekt nagłego pobudzenia. Dlatego osoby z nadciśnieniem często lepiej tolerują herbatę niż kawę – szczególnie w krótkim czasie po wypiciu.
Herbata a nadciśnienie
Dla osób zmagających się z nadciśnieniem zaleca się wybieranie delikatniejszych rodzajów herbaty, takich jak zielona czy biała.
Warto też zwracać uwagę na czas parzenia – krótsze parzenie (do 2 minut) sprawia, że napar zawiera więcej teiny, natomiast dłuższe (powyżej 5 minut) zwiększa ilość tanin, które mogą łagodzić działanie pobudzające.
Choć niektóre rodzaje herbaty, takie jak zielona czy hibiskusowa, mogą wspierać obniżenie ciśnienia krwi, nie należy traktować ich jako zamiennika leków. Mogą być jednak wartościowym elementem zdrowego stylu życia.
